چشم
چشم انسان شبیه یک کره است. در قسمت جلوی این کره یک پنجره شفاف به نام قرنیه(Cornea) وجود دارد. نور از محیط خارج وارد قرنیه شده و پس از عبور از مردمک به عدسی(Lens) میرسد. عدسی نور را به صورت دقیق روی شبکیه(Retina) متمرکز میکند تا تصویر واضحی بر روی شبکیه ایجاد شود. چشم انسان قادر به تشخیص ۱۰ میلیون رنگ است.
عیوب انکساری ، نابهنجاری شکست نور در چشم است که به تار شدن تصویر تشکیلشده بر روی شبکیه منجر میشود. شكل قرنيه، قدرت عدسي چشم و اندازه چشم عواملی هستند كه مسئول واضح بودن تصاوير اشيا بر روي شبكيه ميباشند. براي اينكه فردی بدون عينك بتواند بينايی كاملی داشته باشد لازم است تمامي اين اجزا در تناسب با يكديگر باشند. در غير اين صورت عيوب انكساری شامل نزديك بينی، دوربينی، آستيگماتيسم و پيرچشمي ايجاد ميشود.
انواع عیوب انکساری:
نزدیک بینی: در این اختلال، به دلیل طولانی تر بودن قطر قدامی – خلفی کره چشم و یا افزایش انحنای قرنیه، تصویر اشیاء، جلوی پرده شبکیه تشکیل میشود و فرد در مشاهده اشیاء دور دچار مشکل میشود. این اختلال که اغلب ارثی میباشد معمولاً در سنین ۸ تا ۱۲ سالگی تشخیص داده میشود. در دوران بلوغ با افزایش رشد، شدت آن افزایش مییابد و در ۲۰ تا ۴۰ سالگی تقریباً ثابت باقی میماند خطر مهم در این اختلال، به خصوص در نزدیک بینی شدید، جدا شدگی شبکیه است.
دور بینی: در این اختلال که ناشی از کوتاه بودن قطر قدامی- خلفی کره چشم یا کاهش انحنای قرنیه میباشد، تصویر اشیاء در پشت پرده شبکیه تشکیل میشود. فرد هم اشیاء نزدیک و هم اشیاء دور را تار میبیند، اما تاری دید نزدیک شدیدتر از تاری دید دور است. این اختلال که مانند نزدیک بینی، اغلب ارثی میباشد با افزایش سن و کاهش قدرت تطابق عدسی، تشدید میشود.
پیر چشمی: در سنین جوانی، عدسی چشم بسیار انعطاف پذیر بوده، قطر آن برای دیدن اشیاء دور و نزدیک به راحتی تغییر میکند. بعد از سن ۴۰ سالگی، عدسی سفت تر میشود و قابلیت تطابق خود را از دست میدهد، در نتیجه فرد دیگر به راحتی قادر به مطالعه و انجام کارها از فاصله نزدیک نیست. این حالت پیر چشمی نامیده میشود که در غیاب سایر بیماریها، یک حالت طبیعی تلقی میشود. ولی ممکن است همراه با سایر اختلالات از قبیل نزدیک بینی، دوربینی و یا آستیگماتیسم باشد.
آستیگماتیسم: آستیگماتیسم اختلال بسیار شایعی است و اکثر افراد درجاتی از این اختلال را دارند. آستیگماتیسم شدید در اغلب موارد ارثی است. قرنیه طبیعی صاف وگرد است و انحنای آن در همه محورها یکسان است. آستیگماتیسم معمولاً زمانی اتفاق می افتد که سطح قرنیه دارای انحنای غیر قرینه باشد. در این حالت به دلیل انکسار غیر قرینه امواج نورانی در قسمت های مختلف قرنیه، تصاویر بطور دقیق بر روی شبکیه متمرکز نمیشوند و هم تصویر اشیاء دور و هم اشیاء نزدیک، تارتر از حالت طبیعی به نظر میرسند. در این اختلال، قرنیه به جای حالت کروی شبیه مقطعی از توپ بیس بال می باشد، که این حالت، باعث میشود تا تصویر اشیاء، در دو نقطه جداگانه بر روی شبکیه تشکیل شود.
از روش های متفاوتی جهت اصلاح عیوب انکساری استفاده میگردد. این روشها شامل استفاده از عینک و لنز تماسی و جراحی میباشند. اکثر روشهای جراحی عیوب انکساری با اصلاح انحنای قرنیه ( پنجره شفاف جلوی چشم )، باعث بهبود بینایی میشوند. چشم عضوی بسیار شکننده است، و برای به حداقل رساندن و یا جلوگیری از آسیب بیشتر نیازمند مراقبت شدید در قبل، حین و بعد از عمل جراحی میباشد.
روش های شایع جراحی عیوب انکساری چشم، پی آر کی (PRK) و لازک(Lasek) است.
یکی از شایعترین عوامل کاهش بینایی و مراجعه بیماران به چشم پزشک کاتاراکت (Cataract) است و تنها راه درمان این مشکل جراحی است.
جدا شدگی پرده شبكيه، از دیگر مشکلات چشم است و يك اورژانس چشم پزشكی محسوب میگردد. جهت درمان این مشکل از روشهای متعددی استفاده میگردد.
جراحی زیبایی بلفاروپلاستی، از جراحیهای متداول در مبحث چشم میباشد.