لقاح خارج رحمي(IVF)
لقاح خارج رحمي(IVF) در مواردي مانند انسداد لوله‌هاي رحمي، چسبندگي‌هاي حفره لگني، تعداد كم اسپرم و تحرك پايين اسپرم که شرايط رسيدن اسپرم به تخمك در رحم فراهم نمی‌باشد استفاده مي‌شود.
انجام عمل لقاح خارج رحمي (IVF) شامل چهار مرحله است:
- تحريك تخمدان: در روز دوم يا سوم قاعدگي سونوگرافي جهت بررسي وضعيت تخمدان‌ها و رحم انجام مي‌شود. بعد از انجام سونوگرافي دارو جهت تحريك تخمك گذاري تجويز مي‌شود. طي مرحله مصرف دارو، پنج الي شش نوبت سونوگرافي براساس ميزان واكنش تخمدان‌ها انجام مي‌شود. زماني كه فوليكول‌ها به اندازه مناسب رسید، داروي HCG تزريق مي‌شود و بيمار آماده عمل تخمك گيري مي‌شود.
- تخمك گيري: در این مرحله، نيازي به بيهوشي عمومي نيست و با يك بيهوشي كوتاه مدت يا بي‌حسي موضعی با استفاده از دستگاه سونوگرافي، پزشك فوليكول‌ها را مشاهده مي كند و مايع فوليكولي همراه با تخمك كشيده مي‌شود كه به اين عمل اصطلاحا” پانكچر مي‌گويند.
- لقاح اسپرم و تخمك: در این مرحله، نمونه اسپرم از مرد گرفته مي‌شود. عمل لقاح اسپرم و تخمك در محيط كشت آزمايشگاه انجام مي‌گيرد. با توجه به اينكه براي بالا بردن درصد موفقيت چندين تخمك لقاح مي‌يابد. تعداد جنين‌هاي تشكيل يافته زياد است. اگر اين جنين‌ها كيفيت مطلوبي داشته باشند، در صورت موافقت زوجین،تعدادی از جنین‌ها منجمد و نگهداري مي‌شوند تا درصورت نياز براي بارداري‌هاي بعدي از اين جنين‌ها استفاده شود.
- انتقال جنين: جهت انتقال جنين نيازي به بيهوشي نيست. جنين يا جنين‌ها به وسيله يك كاتتر به داخل رحم منتقل مي‌شوند و يكي دو ساعت بعد از انتقال جنين، بيمار مرخص مي‌شود.
یكي از مزاياي لقاح خارج رحمي(IVF) اين است كه قبل از انتقال جنين، عمل لقاح قابل مشاهده است و در صورتي كه اسپرم با تخمك لقاح پيدا نكند مي‌توان در نوبت‌هاي بعدي شرايط لقاح را تغيير داد. مزيت ديگر لقاح خارج رحمي(IVF) اين است كه اگر يك بيمار فاقد لوله‌هاي رحمي باشد نيز بدون مشكل، عمل IVF انجام مي‌شود. اما محدوديت لقاح خارج رحمي.(IVF) آن است كه ميزان بارداري در زنان بالاي ۴۰ سال به علت پايين بودن كيفيت تخمك‌ها‌ي زن كاهش مي‌يابد.
يك تا دو ساعت پس از عمل انتقال جنين بيمار مرخص مي‌شود. توصيه مي‌شود طي ۳ الي ۴ روز بعد از عمل فعاليت‌هاي شديد كه منجر به خستگي مفرط مي‌شود نداشته باشد. بديهي است آرامش روحي و رواني و پرهيز از شرايط پراضطراب مي‌تواند در موفقيت عمل مؤثر باشد. معمولا ۱۰ الي ۱۲ روز بعد از انتقال جنين، آزمايش هورموني جهت بررسی مقدار BHCG خون انجام می‌شود. افزايش اين هورمون اولين نشانه بارداری است.